Sự yêu đương trong lòng người thi sĩ này cũng kín đáo chân thực như nghệ thuật của ông. Ông im lặng để cho lòng yêu im lặng hoà với cảnh vật, nhưng trong sự im lặng ấy, ta thấy cảnh vật chung quanh ông có biết bao vẻ tình tứ và bao nhiêu điệu ái ân:
Một tối, bầu trời đắm sắc mây,
Cây tìm, nghiêng xuống cánh hoa gầy,
Hoa nghiêng xuống cỏ, trong khi cỏ
Nghiêng xuống làn rêu. Một tối đầy…
Những lời huyền bí, tỏa lên trăng,
Những ý bao La gội xuống trần,
Những tiếng ân tình hoa bảo gió,
Gió đào rủ rỉ bảo hoa xuân…
Khi lòng chứa chan sự thương nhớ, trước hết ông thầm nhắc đến cảnh vật gợi buồn bằng những lời thân mật và tha thiết:
Bữa nay lạnh, mặt trời đi ngủ sớm
Anh nhớ em, em hỡi! anh nhớ em!
Không gi buồn bằng những buổi chiều êm
Mà ánh sáng hoà dần cùng bóng tối,
Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối;
Vài miếng đêm u uất lẩn trong cành;
Mây theo chim về dãy núi xa xanh
Từng đoàn lớn nhịp nhàng và lặng lẽ
Không gian xám tưởng sắp tan thành lệ.
Tất cả lòng buồn não của nhà thi sĩ hình như thoát ra, hình như mông mênh hoà hợp với cảnh vật mông mênh, và cũng hình như để mặc cho cảnh vật len thấm vào tận tâm hồn. Trong thơ ông, tình với cảnh bao giờ cũng có sự cảm thông mật thiết:
Thôi hết rồii còn chi nữa đâu em:
Thôi hết rồi gió gác với trăng thềm,
Với sương lá rụng trên đầu gần gũi.
Thôi đã hết hờn ghen và giận dỗi.
Được giận hờn nhau, sung sướng bao nhiêu!
Anh một mình nghe tất cả buổi chiều
Vào chầm chậm ở trong hồn hiu quạnh.
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
thơ xuân diệu, nha
tho xuan dieu
