Từ trước tới nay, nhiều người đã đề cập đến những nét riêng của Thơ mới Xuân Diệu. Hoài Thanh, trong Thi nhân Việt Nam cho rằng “Xuân Diệu mới nhất trong các nhà Thơ mới”. Nguyễn Đăng Mạnh thấy nét riêng của Thơ mới Xuân Diệu là “niềm thiết tha giao cảm với đòi”. Và còn nhiều người nói nhiều điều khác nữa. Nhưng Ị tôi cho rằng một phong cách thơ lớn như Thơ mối Xuân Diệu ắt hẳn còn nhiều nét riêng nữa cần phát hiện. Ở bài này, tôi muốn đề cập đến một nét riêng của Thơ mối Xuân Diệu: “Nhà thơ mối trừ tình cảm xúc, tràn đầy cảm giác và luôn “thức nhọn giác quan”. Để làm sáng tỏ điều này, đầu tiên tôi trích bài Cảm xúc, mở đầu tập Thơ Thơ, tập thơ mới đầu tay của Xuân Diệu.
CẢM XÚC
Tặng Thế Lữ
Là thi sĩ nghĩa là ru với gió
Mơ theo trăng và vơ vẩn cùng mây
Để linh hồn ràng buộc với muôn dây
Hay chia sẻ bởi trăm tình yêu mến.
Đây là quán tha hở muôn khách đến
Đây là bình thu hợp trí muôn phương
Đây là vườn chim nhả hạt mười phương
Hoa mật ngọt chen giao cùng trái độc…
Đôi giếng mắt đã chứa trời vạn hộc;
Đôi bờ tai nào ngăn cản thanh âm
Của vu vơ nghe mãi tiếng kêu thầm…
Của xanh thắm thấy luôn màu nói sẽ…
Tay ấp ngực dò xem triều máu lệ
Nghìn trái tim mang trong một trái tim
Để hiểu vào giọng suối với lời chim
Tiếng mưa khóc lời reo tia nắng đọng.
Không có cánh nhưng vẫn thèm bay bổng;
Đi trong sân mà nhớ chuyện trên trời
Trút thời gian trong một phút chơi vơi
Ngắm phong cảnh giữa hai bờ lá cỏ…
Tôi chỉ là một cây kim bé nhỏ
Mà vạn vật là muôn đá nam châm
Nếu hưởng đêm say dậy với trăng rằm
Sao lại trách người tỏ tình lơi lả?
Có thể nói Cảm xúc là tuyên ngôn Thơ mới của Xuân Diệu. Dưới nhan đề bài thơ này lại có dòng đề tặng “Tặng Thế Lữ”. Chắc là Xuân Diệu đã nghĩ đến Thế Lữ và bài thơ Cây đàn muôn điệu, một tuyên ngôn Thơ mới của Thế Lữ, khi viết dòng đề tặng này. Cái hay của Cảm xúc là không nói gì thêm, không nói gì mối, mà chỉ nhắc lại và biểu đồng tình của Xuân Diệu đối với Cây đàn muôn điệu. Nhưng có cái rất mới, rất tuyệt vời độc đáo là Cảm xúc đã tuyên ngôn thơ cả về đặc điểm thi pháp và phong cách của Thơ mới Xuân Diệu: Thơ mới chữ tình cảm xúc, cảm giác “mở theo trăng và vở vẩn cùng mây” và “Như hưởng đêm say dậy với trăng rằm” và cái tôi trữ tình được coi như một phương thức biểu hiện trữ tình: “Nghìn trái tim trong một trái tim”.
Đọc thêm tại:
- http://thisivietnam.blogspot.com/
- http://thisivietnam.blogspot.com/2015/04/nhung-ngay-tet-cua-nha-tho-xuan-dieu.html
- http://thisivietnam.blogspot.com/2015/07/bi-kich-cua-tam-hon-xuan-dieu.html
