Trò chuyện với Xuân Diệu, thấy anh là cả một kho kinh nghiệm lớn. Từ tuổi mười lăm, mười sáu cho tới nay, hơn năm mươi năm làm văn, làm thơ, anh chỉ biết có một nghề này. Vì thế anh luôn luôn có ý thức rút kinh nghiệm. Kinh nghiệm của mình, kinh nghiệm của người. Đọc đủ sách đông, tây, kim cổ. Đọc rất kỹ lưỡng, trăn trở băn khoăn về từng câu, từng chữ của người xưa. Rời vừa làm thơ, vừa bình luận thơ, đem luôn công việc bếp núc của mình ra mà phân tích, phán xét rất tỉ mỉ. Và viết thành bài, thành sách về đủ các ngõ ngách củanghề. Cái công này của Xuân Diệu thật không nhỏ đó là một người thợ cả của nghề thơ, là ông giáo sư của trường chuyên nghiệp về thơ. Những bài những sách kia là những tập giáo trình sẽ còn có ích lâu dài cho những ai muốn đi vào cái nghề rất đỗi khó khăn này.
Xuân Diệu làm việc gì cũng chú ý rút kinh nghiệm. Anh hay đi nói chuyện chỗ này, chỗ kia, và anh cũng rút kinh nghiệm tỉ mỉ lắm.
- Phải để ý từ cái bàn kế thế nào. Lọ hoa có khi cần, có khi không cần thì phải bở đi. Rời ánh sáng trong phòng. Cửa nên đóng hay nên mở. cả cách sắp xếp ghế ngồi cho người nghe, cự ly mùa hè, mùa rét nên thế nào. Chán nhất là người nghe không trông thấy người nói. Nghe bằng loa phóng thanh mà! Gặp trường hợp ấy mình thường lấy chuyện Tô Đông Pha ra đùa. Tô Đông Pha râu rậm. Cô em gái làm thơ giễu:
Tìm nửa ngày trời không thấy miệng
Bỗng nghe tiếng nói phát từ râu.
Bây giờ người nghe tôi nói chuyện:
Tim nửa ngày trời không thấy mặt
Bỗng nghe tiếng nói phát từ loa.
Ấy, thỉnh thoảng cũng phải khích động như thế cho người nghe sôi nổi lên, đố chán. Tôi nói chuyệnmà người nghe lặng im, sợ lắm. Phải tảcho người ta biết là mình thích nghe chứ? Vợ chồng nói chuyện với nhau ban đêm. Vợ nói, chồng thỉnh thoảng cũng phải ở lên chứ, để chứng tỏ mình chưa ngủ, vẫn nghe.
